woensdag 1 september 2010

Anne-Fleur van der Meer in de Research Master

Per 1 september 2010 is Anne-Fleur van der Meer, studente Moderne Nederlandse Letterkunde, toegelaten tot de Research Master op basis van een voortreffelijk geschreven bachelorscriptie over De ontdekking van de hemel van Harry Mulisch. Daarin onderzoekt zij, mede in de context van het promotieonderzoek van Willemijn van der Linden en de studies van Ben Peperkamp,  \de functie en betekenis van parodie in de beroemde roman. Zij beweegt zich daarmee in het domein van Literature and Science Studies.

In het bijzonder werpt zij een verhelderend licht op een romanpassage waarin de hoofdpersonages, Onno en Max, de wandeling naspelen die Freud en Mahler (illustratie) in de zomer van 1910 door Leiden maakten. Onno, in de rol van Freud, helpt Max (die Mahler speelt), onder verwijzing naar of met gebruikmaking van psychoanalytische termen en technieken, in een mum van tijd van al zijn psychische problemen af. De ongelukkige componist lijdt aan impotentie en zijn vrouw heeft daarover te klagen. Met dit spel geven de personages de wetenschappelijke praktijk die zij imiteren, een komische of parodiërende draai.

De literaire strategie van de parodie blijkt in de passage te functioneren als transformator van wetenschappelijke inzichten. Een gedetailleerde analyse van de aard van deze transformatie maakt duidelijk dat wetenschappelijke termen en theorieën, nu zij in een fictionele context worden geïntegreerd, met nieuwe betekenissen worden opgeladen. De polemische functie die aan de parodie wordt toegekend, maakt bovendien dat de representatie van de psychoanalyse kan worden ingebed in kritische opvattingen over (de autoriteit van) Freud en zijn therapeutische praktijk zoals deze in onze cultuur gevestigd zijn.

Deze conclusie onderstreept de aanname dat discussies over wetenschappelijke theorieën niet enkel door literatuur worden opgenomen en weerspiegeld, maar dat literatuur kan worden beschouwd als actieve deelnemer aan een vitaal publiek debat over het bereik en de waarde van wetenschappelijke praktijken.

In de Research Master hoopt Anne-Fleur zich verder in het domein van Literature and Science Studies te kunnen verdiepen en bovendien haar onderzoeksvaardigheden breder te kunnen ontwikkelen. Een artikel over haar bevindingen is in voorbereiding.

Zie voor de wandeling van Freud en Mahler ook de site van het Nederlands Psychoanalytisch Insitituut.

Geen opmerkingen: